بنا بر اطلاع رساني سازمان هواشناسي مبني بر پايداري جو تهران، وضعيت هواي پايتخت از دوشنبه گذشته در وضعيت هشدار قرار داشته، که در این راستا مسئولان سازمانهای مختلف از تشکیل جلسات مختلف خبر می دهند.

بر اساس دستورالعمل اجرايي وضعيت اضطراري آلودگي هوا در شرايط پايداري و وارونگي دما در صورتي كه سازمان هواشناسي براي حداقل 48 ساعت پديده وارونگي دما و پايداري را پيش بيني كند، كميته بهداشت هواي وزارت بهداشت يكي از شرايط سه گانه هشدار، اضطرار و بحران را با توجه به ميزان آلاينده ها اعلام مي كند و پس از آن كميته نظارت بر هماهنگي مواقع اضطراري آلودگي هوا مركب از نمايندگان تام الاختيار سازمان حفاظت از محيط زيست، وزارت بهداشت، وزارت كشور و سازمان هواشناسي با مسووليت استانداري تشكيل مي شود تا تصميمات لازم را بر اساس دستورالعمل موجود اتخاذ كند و نتايج نيز از طريق دبير كميته به اطلاع مردم مي رسد.

علت واکنش های مختلف در قبال این موضوع هم در اهمیتی است که در زندگی بشر دارد، چرا که هوا  از ميان مهم ترين و حياتي ترين نياز شناخته شده است واگر اختلالي در آن ايجاد شود، ادامه زندگي برای بشر غيرممكن خواهد بود.

شايد بتوان گفت كه نخستين زنگ خطر جدي آلودگي هواي تهران در سال ۱۳۷۴ به صدا درآمد. در آن هنگام نزديك به يكصد نفر از كارشناسان و مدرسان حوزه هاي مرتبط با محيط زيست، جغرافيا و شهرسازي در نشستي در سالن اجتماعات پارك شهر بيانيه اي را با عنوان «هواي تهران ۷۴» منتشر كردند و در آن براي نخستين بار آلودگي هواي تهران را يك «بحران ملي» دانستند و تاييد كردند كه مقابله با اين بحران فقط با تكيه بر «عزم ملي» ممكن است. اين بيانيه بيش از هر چيزي بر آثار بهداشتي و بيماري زاي آلودگي هوا تاكيد داشت و نويسندگان آن كوشيدند اين واقعيت را نشان دهند كه يكي از عوامل عمده همه گيري نگران كننده بيماري هاي گوناگون جسمي و روحي، از جمله افسردگي و اضطراب و انواع ناراحتي هاي تنفسي در تهران، آلودگي هواست، به اين سبب، اين پديده را بايد يكي از مهمترين عوامل مرگ و مير در تهران به شمار آورد.

عوارض آلودگی هوا بگونه ای است که اگر به یاد داشته باشیم طي يك هفته آلودگي هواي لندن در دسامبر 1952، حدود 4700 نفر از بين رفتند که در بین آنها افراد مبتلا به بيماري هاي قلب، ريه و افراد مسن بیشترین آمار را به خود اختصاص داده بودند.

با اینکه بعلت پیچیده بودن این موضوع هیچ آماری در دست نیست ولی براساس گزارشات سازمان ملل، آلودگی هوا سالانه جان 3 ميليون نفر را می گیرد، که در این میان90 درصد از اين افراد مربوط به كشورهاي توسعه يافته می باشند.

بر همین اساس امروزه مشكل آلودگي هوا در بيشتر شهر هاي بزرگ و صنعتي كشور به معضلي جدي تبديل شده است که نیازمند راهکارهای علمی و عملی برای حل این بحران است. در این میان بسياري از كشورها براي ميزان انتشار آلاينده هاي خودروها و صنايع محدوديت هايي را اعمال كرده اند.

بی لطفی دستگاه‌ها در پذيرش وظايف قانوني‌‌شان به قدري است كه وزارت بهداشت كه متولي امور مرتبط با سلامتي و بهداشت افراد جامعه است؛ تاكنون بررسي و اقدام جدي در رابطه با تأثير آلاينده‌ها بر روي سلامت شهروندان انجام نداده است تا به استناد آن هشدار جدي نسبت به مسئولان كميته جامع كاهش آلودگي هواي تهران داشته باشد.
وزارت نفت نيز به عنوان يكي از دستگاه‌هاي مسئول نيز تاكنون تلاش جدي براي كاهش ميزان گوگرد در گازوئيل‌‌هاي مصرفي اتوبوس‌ها نداشته است، چرا که ميزان گوگرد موجود درگازوئيل مصرفي اتوبوس‌هاي شهر تهران 10 برابر استانداردهاي جهاني است.

عدم تنظیم موتور و ميزان گوگرد در گازوئيل‌‌هاي مصرفي اتوبوس‌ها، ترافيك تهران در سال جاري به عنوان يكي از عوامل تشديد كننده و مكمل آلودگي هوا شناخته شده است، این موضوع  وقتی شدت می یابد که آلودگی شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران بویژه با شروع فصل سرما به مرحله بحرانی خود نزدیک شده است.

حال که وضعیت هوای تهران به مرحله بحرانی خود رسیده است، نكته مهم این است كه پيشگيري مهم ترين اقدام براي كنترل آلودگي هواست و به همين سبب سازمان هاي نظارتي نقش مهمي در كاهش آلودگي هوا در محيط زيست ايفا مي كنند که این موضوع باید بدون زیر سوال بردن سازمان یا نهاد خاصی با تعامل و همکاری معضل را حل و فصل کنند، چرا که حل بحران آلودگی هوا عزم جدی را می طلبد.

در این مسیر اگر قانون توسعه فضای سبز، مديريت مصرف سوخت و توسعه حمل و نقل عمومي به درستي اجرا نشوند، قطعا مشكل آلودگي هواي پايتخت نیز حل نخواهد شد.

 حاشیه

سال ها است که کلان شهر تهران، جمعیت ساکن در آن از مشکل زیست محیطی مهمی به نام آلودگی هوا رنج برده و نفس مردم این شهر در اثر بلعیدن منوکسید کربن، گوگرد و ... در رنج می باشد و این ابرشهر به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای بزرگ جهان از سوی نهادها و سازمان جهانی معرفی شده است.
طبق آمارهای منتشر شده در چند سال گذشته ميزان وقوع بيماريها از جمله آسم، آلرژيها و عفونتهاي تنفسي به خاطر آلودگی هوا افزايش يافته است که این موضوع زنگ خطری بر سلامتی جسم و روح شهروندان است.

این مطلب برای روزنامه آفرینش نوشته شده است.