شاید بارها و بارها وقتی از شهری به شهر دیگر وارد می شوید در آخر و یا حومه های منازلی را می بینید که با منازل داخل شهر تفاوت اساسی دارد. این به اصطلاح منازل که در جامعه شناسی زاغه نشین ها نامیده می شود در درون خود آسیب های اجتماعی زیادی همچون فحشا، اعتیاد ، تجاوز به عنف و....را بوجود می آورد که پرداختن به ان در بیشتر در حوزه های شهری و حاشیه نشینی است.

اصطلاح حاشيه نشيني يا زاغه نشيني و .. در كشورهاي در حال توسعه به محلات فقير نشيني اطلاق مي‌شود كه در اطراف شهرهاي بزرگ به وجود آمده و ساكنين اين مناطق به علل گوناگون نتوانسته‌اند جذب نظام اقتصادي- اجتماعي شهر شده تا از امكانات و خدمات شهري استفاده نمايند.

حاشيه نشيني  که در نوع خود زاغه نشینی را به همراه دارد،  يك پديده اجتماعي است و اين پديده اختصاص به عصر فعلي نداشته و ريشه در ادوار و اعصار گذشته دارد و اين پديده هم در كشورهاي توسعه يافته و هم در كشورهاي در حال توسعه وجود داشته ودارد . و تنها تفاوت آن در كشورهاي توسعه يافته با كشورهاي در حال توسعه ، از حيث ريشه هاي تاريخي به وجود آورنده آن و رفتار كالبدي و اجتماعي آن مي باشد. كشور ايران نيز از اين پديده مصون نمانده منتهي شرايط حادي كه در برخي از كشورها از جمله برزيل، هندوستان، پرو و برخي كشورهاي آفريقايي وجود دارد در كشور ما ، حاكم نيست. ولي از حيث قدمت مشابه ساير كشورها مي باشد. پديده حاشيه نشيني در ايران نيز همانند اكثر كشورهاي در حال توسعه تا حدود زيادي ريشه در مهاجرت و عوامل دافعه و جاذبه روستايي- شهري دارد. فقدان و كمبود امكانات رفاهي و خدماتي در مناطق روستايي و شهرهاي كوچك فرآيند مهاجرت را تشديد كرد و حاشيه نشيني پديدار شد و به اين ترتيب يكي از بارزترين نمودهاي مهاجرت در ايران مانند بسياري از كشورهاي در حال توسعه شكل گرفت.

حاشیه نشینی امروزه بصورت یک پدیده اجتماعی و معضل شهری خود را نشان داده است. حاشیه نشینی پدیده نیست که قابل انکار و یا با دیده شک به آن نگریسته شود. زیرا بین حاشیه نشینی و جرایم و مسایل اجتماعی ارتباط تنگانگی وجود دارد. به گونه ای که خوراک بخش حوادث روزنامه ها را اخبار و رویدادهای محلات و زاغه نشین های اطراف کلان شهر ها تشکیل می دهد. و آمار جرایم و مسایل چون سرقت و اعتیاد و انحرافات اجتماعی بیشتر در این مناطق و فضای از شهر رخ می دهد.

در واقع از عوامل گرايش به اعتياد ، فقر ، بيكاري ، فقدان برنامه صحيح جهت پر كردن اوقات فراغت ، نابرابريهاي اقتصادي و اجتماعي و در دسترس بودن مواد مخدر را مي توان نام برد معمولا در مناطق حاشيه نشين بسياري از اين عوامل قابل رؤيت است و بدان جهت اعتياد به مواد مخدر در بين جوانان اين مناطق و همچنين خريد و ٿروش مواد افيوني روز به روز افزايش مي‌يابد.

فقر و ناتواني يا عدم تمايل بازار رسمي اقتصاد شهر ، به جذب حاشيه نشينان ، آنان را به بازار فعاليتهاي غير رسمي مي كشاند . بازاري كه بخشي از محصولات آن در زمره امور ممنوع و بزهكارانه مثل مواد مخدر ، دزدي ، فحشاء هستند . كمبود يا فقدان مراكز تامين خدمات امنيتي و انظباتي مانند پاسگاهها و كلانتريها در اين مناطق آنها را بدل به مراكز امن و خالي از نظر براي افراد و گروههايي كرده است كه به شيوه هاي بزهكارانه ارتزاق مي نمايند .

اما یکی از مشکلات اساسی زاغه نشینی که باعث بروز آسیب ها می شود، مسکن است . در واقع مسكن اگر فاقد حداقل استانداردهاي مورد پذيرش شهرسازان و جامعه شناسان و جرم شناسان نباشد و مساحت آن به نسبت ساكنين آن كمتر باشد چه بسا آثار سوء و شومي بر ساكنين آن منزل و علي الخصوص به كودكان و نوجوانان آن منزل خواهد داشت . از جمله اين آثار سوء تحت تاثير قراردادن حيات جنسي كودكان و نوجوانان مي باشد . اگر والدين و كليه اعضاي منزل در يك اتاق شب را به سر برند و چه بسا روابط جنسي زن و شوهر تاثير مخرّب در كودك گذارده و موجبات بي بند و باري و انحرافات جنسي در آنها مي شود . مبرهن است كه در چنين كاشانه هاي محقّري احتمال وقوع جرايمي مثل زنا با محارم بيشتر از ساير منازل مي‌باشد .

این مطلب در روزنامه قدس به چاپ رسید.